نرم‌افزارهای مدیریت استناددهی
اندنوت (EndNote)
برنامه‌ای جهت ذخیره و سازماندهی منابع مورد استفاده در روند پژوهش می‌باشد. این برنامه قابلیت جستجوی مقالات در پایگاه‌ها و ذخیره کردن اطلاعات مورد نیاز آن‌ها را فراهم می‌کند. با این برنامه می‌توان منابعی را که برای نوشتن پروپوزال تحقیقاتی، پایان‌نامه، مقاله، کتاب و هر نوشته تحقیقاتی دیگر مورد استفاده قرار گرفته است، مدیریت کرد و آن‌ها را در یک قالب نوشتاری استاندارد ذخیره نمود. اندنوت، دارای فرمت مجلات مختلف می‌باشد. بنابراین، با کمک آن می‌توانید منابع مقاله خود را مطابق آن مجله به طور خودکار و سریع تغییر دهید
ویژگیهای اندنوت:
- جستجوی بانک‌های اطلاعاتی کتابنامه‌ها در اینترنت؛
- سازماندهی مآخذ، تصاویر، پی دی اف و سایر فایل‌ها در یک بانک اطلاعاتی؛
- انتخاب انواع مختلف مآخذ از میان ۴۷ نوع مختلف که هر یک دارای ۵۴ فیلد داده‌های کتاب‌شناسی می‌باشند. برای هر مآخذ می‌توان لینکی برای تصاویر و فایل پی دی اف نیز تعریف نمود؛
- مشاهده کتابنامه و فهرست تصاویر همزمان با اضافه نمودن آن‌ها به متون؛
- قابلیت اتصال مستقیم به منابع اطلاعاتی نظیر Pubmed؛
- گروه‌بندی دستی و خودکار مآخذ بر اساس موضوع؛
- یافتن خودکار متن کامل مقالات در صورت وجود؛
- سازماندهی و یا اتصال تا ۴۵ فایل برای هر مآخذ؛
- پیش نمایش مآخذ در بیش از ۳۳۰۰ سبک کتاب‌شناسی از نشریات معتبر
قابل ذکراست اندنوت دارای دو نسخه می باشد که نسخه تحت وب این نرم‌افزار با عنوان اندنوت وب با قابلیت استفاده آنلاین و فضای ذخیره سازی۲ گیگابایت به رایگان قابل استفاده است.
سی تا وی (Citavi)
با استفاده از این نرم‌افزار، محققان، اساتید و دانشجویان می‌توانند منابع و در واقع، ارجاعات تحقیقات، پایان‌نامه‌ها و مقالات خود را ساخته و مدیریت کنند.
البته نسخه‌های ۲۰۰۷ و ۲۰۱۰ آفیس نیز بخشی برای مدیریت منابع دارد؛ ولی ویژگی نرم‌افزارهای Endnote و Citavi دسترسی به منابع آنلاین و استفاده از آن‌ها و همچنین پشتیبانی از استاندارهای جدید و متنوع ارجاع‌دهی می‌باشد.
ویژگیهای نرم‌افزار Citavi:
- طراحی مبتکرانه و کارآمد؛
- استفاده از منوی پیش‌نمایش جهت مشاهده مستقیم صفحات وب، PDF ، تصاویر و… در برنامه؛
- ارائه راهنمای سریع در حین کار با برنامه؛
- امکان جستجو و پیمایش بیش از ۴۰۰۰ منبع آفلاین و آنلاین؛
- جستجوی بانک داده؛
- جستجو در بزرگ‌ترین سایت کاتالوگ آنلاین؛
- جستجوی کتابخانه مورد نظر خود از طریق نرم‌افزار، در صورت وجود در برنامه؛
- امکان مقایسه منابع موجود با ورودی و تطابق آن‌ها؛
- اضافه کردن دستی ارجاعات در قالب ۳۵ استاندارد؛
- ساخت ارجاعات یک منبع با دادن ISBN،DOI یا PubMed ID و دریافت چکیده، کلیدواژه‌ها و… ؛
- جمع‌آوری ارجاعات آنلاین با استفاده از افزونه Picker در مرورگر؛
- به دست آوردن ISBN با استفاده از بارکدی که از طریق گوشی شما از یک کتاب گرفته می‌شود؛
- وارد کردن ارجاعات از برنامه‌های دیگر؛
- حذف موارد مشابه از مجموعه منابع داخل نرم‌افزار؛
- جمع‌آوری اطلاعات فایل‌های PDF و تنظیم آن‌ها به صورت رفرنس؛
- دریافت Full Text مقالات از اینترنت؛
- ذخیره منابع در یک پوشه و استخراج از نرم‌افزار؛
- تبدیل صفحات وب به PDF؛
- ارزیابی و اصلاح مشکلات محتوای نرم‌افزار، مانند گرامر و املا؛
نسخه رایگان این نرم‌افزار، بیشتر نیازهای کاربران را مرتفع می‌سازد و تا ۱۰۰ رفرنس نیز در هر متن امکان استفاده دارد.
مندلی (Mendeley)
این نرم افزار توسط شرکت الزویر طراحی شده است و دارای محبوبیت و امکانات بسیار بوده و به صورت آنلاین و آفلاین قابل استفاده است. از ویژگیهای آن می توان به موارد ذیل اشاره کرد:
ویژگیهای این برنامه عبارت است از:
- بیش از ۱۶۰۰ نوع شیوه نشانی‌دهی؛
- بهره‌مندی از حساب آنلاین جهت به روزرسانی، Sync و Backup اطلاعات؛
- سازگار با سیستم عامل‌های Linux – MAC – iOS؛
- سازگاری کامل با:
- Windows Word
- Mac Word
- OpenOffice
- BibTeX
- امکان وارد کردن مستقیم اطلاعات پایگاه به‌راحتی از هر جا، حتی یک صفحه اینترنتی با یک کلیک؛
- سهولت استفاده زیاد و واسط کاربری بسیار عالی؛
- استخراج اطلاعات متادیتا از PDF به صورت مستقیم؛
- دارای Open API برای Web Developerها؛
- امکان Highlite و نت‌گذاری در PDFها؛
- قابلیت اتصال به ده‌ها موتور جستجوی معتبر برای دریافت مستقیم اطلاعات رفرنس
زوترو (Zotero)
https://www.zotero.org
رقیب قدرتمند مندلی که طرفداران بسیار زیادی دارد، نرم‌افزار زوترو می‌باشد. محیط کاربری آسان و امکانات گسترده‌ای که این برنامه به شما می‌دهد، در کنار امکاناتی از قبیل دارا بودن افزونه اتصال به مرورگرهای Chrom و Firefox باعث می‌شود در هر محیطی که هستید، تنها با چند کلیک ساده مرجع مورد نظر خود را به فهرست‌تان اضافه کنید.
یکی از مهم‌ترین ویژگیهای برنامه کاربردی زوترو، توجه خاص سازندگان این برنامه به نیازهای کاربران برای انجام پژوهش‌های علمی است. ویژگی مهم دیگر زوترو در آن است که به سفارش مراکز پژوهشی رشته‌های علوم انسانی و برای استفاده خاص پژوهشگران و نویسندگان این رشته طراحی شده است (سلطانینژاد، معبودی، و یزدانپور، ۱۳۸۹).
این نرم‌افزار فضای آنلاین نیز به کاربران می‌دهد تا برای روزآمدسازی و Sync کردن و پشتیبان گرفتن از اطلاعات خود مشکلی نداشته باشند. این برنامه نیز قابلیت اتصال به بیش از صدها پایگاه و کتابخانه الکترونیکی را دارد (کامفیروزی، ۱۳۹۱).
زوترو، علاوه بر ویژگیهای نرم‌افزار اندنوت، مزیت‌های زیر را نیز دارد:
- – رایگان است؛
- – می تواند متن کامل مقاله‌ها را هم دریافت کند و متن کامل را جستوجو و نمایه‌سازی کند؛
- – هر مدخل را با کلیدواژه‌هایی مشخص می‌کند و امکان یادداشت‌گذاری برای هر مدخل را می‌دهد؛
- – با پایگاه‌های اینترنتی همچون: آمازون، ویکی پیدیا، یوتیوپ، نیویورک تایمز و حتی فیلکر همخوانی دارد و می‌تواند اطلاعات موجود در این پایگاه‌ها را به صورت مدخل‌های مرجع‌شناسی استخراج کند
پژوهیار(pajoohyar)
https://pajoohyar.ir
پژوهیار نرم‌افزار استناددهی و سازماندهی منابع پژوهشی به سه زبان فارسی، عربی و انگلیسی است. این نرم‌افزار، محققان را در امر پژوهش و مستندسازی نتایج پژوهشی یاری می‌کند. ابزار پژوهیار به کاربران خود کمک می‌کند تا گردآوری، سازماندهی و تجزیه و تحلیل منابع علمی خود رابه آسانی انجام دهند و سپس با تکیه بر آن بتوانند به نحو مناسبی و بر اساس شیوه‌نامۀ استناددهی مورد نظر خود، به مستندسازی پژوهش خود در قالب کتاب، پایان‌نامه و مقاله بپردازند. علاوه بر این، پژوهیار دارای قابلیت‌های بسیاری از جمله ذخیره و طبقه‌بندی اطلاعات، یادداشت‌گذاری، استفاده از برچسب‌های مختلف، جستجوی اطلاعات ذخیره‌شده و غیره است.
اولین نرم‌افزار رایگان مدیریت استناددهی متن‌باز فارسی است که بر پایه نرم‌افزار زوترو توسط مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی (نور) طراحی شده است.
